bezoek groep joker, verkenning Zomba

Aangezien ik het een heel goed idee vond om vandaag op slippers te voet en terug naar het centrum van Zomba te wandelen kan ik nu geen voet meer verzetten en heb ik tijd om de blog aan te vullen. Ik ben toch nog niet zo Afrikaans dat ik een berg op slippers aankan, een kleine misrekening van mijnentwege, overmoed zullen we zeggen.
Donderdag heeft een groep van joker een bezoek gebracht aan het schooltje van Sitima. Aangezien ze in de voormiddag eerst een bezoek zouden brengen aan Lake Chilwa en één van de leerkrachten meeging als gids, terwijl er twee leerkrachten afwezig waren, zijn Hanne en ik gaan helpen in een klas. Alexander (1 vd leerkrachten) stond helemaal alleen in voor zestig kinderen, een beetje hulp kon dus zeker geen kwaad. Toen we 's morgens de klas inkwamen had hij ze allemaal al op een bank of stoel geplaatst en probeerde hij ze wat Engelse woorden te leren aan de hand van tekeningen. Het was heel knap dat hij dit helemaal alleen redelijk goed voor elkaar had gekregen. Ik denk dat niet veel mensen hem dat zouden achterna gedaan hebben. Na een tiental minuten werden de kinderen in groepjes verdeeld en zetten we bij elk groepje een volwassene (of iemand die er voor moest doorgaan, hihi). Het was toch wel inspannend om met de kinderen aan de slag te gaan in een taal waar ik slechts enkele woordjes van begrijp. Toch vond ik het heel leuk om te kunnen helpen en te zien dat ook hier ijverige, ontdeugende, luie, ... kindjes zijn. Het was een hele uitdaging om iedereen te blijven betrekken bij de les. Na een vermoeiende voormiddag besloten Hanne en ik om te wachten op de jokergroep zodat we mee zouden kunnen voetballen tegen de meisjesploeg. We hadden aan de groep gevraagd of zij eventueel wilden voetballen tegen de ploeg van Sitima. Zij deden de meisjes een groot plezier door hier in toe te zeggen.
Tijdens het wachten hebben we eerst nog wat geschilderd. Nadien mochten we deel uitmaken van het kookgebeuren. We merken dat we meer en meer worden opgenomen door de gemeenschap. De mensen vinden het leuk als we interesse tonen in wat ze doen en leggen (vaak met gebarentaal) graag uit hoe ze bepaalde zaken verwezenlijken.
De vrouwen waren een maaltijd aan het bereiden voor de jokergroep aangezien ze nadien bleven eten en slapen in de school. Deze maaltijd werd bereid op een houtvuur. Het werk dat de vrouwen verzetten om het voor elkaar te krijgen was op zijn minst gezegd zware arbeid. Elke keer als ik probeer om wat te helpen in de keuken denk ik dat ik een spier ga verrekken of tegen de grond ga vallen van de inspanning als ik het langer als tien minuten zou moeten doen.
Toen ik vorige week in een pot deeg stond te roeren zij ik zwaar puffend "amai". De vrouwen moesten heel hard lachen. Sinds gisteren weet ik dat amai hier mama betekent. Ze moeten dus gedacht hebben dat ik achter mijn mama riep. Ik kan dan ook begrijpen dat ze niet meer konden van het lachen. Deze week heb ik nog maar eens gemerkt dat een Afrikaanse vrouw heel wat hooi op haar vork moet nemen en dit met een zekere berusting doet. Ik heb heel veel respect voor deze vrouwen (en zou ze graag eens een weekje in een kuuroord willen laten doorbrengen zodat ze ook eens verzorgd worden).
Maar nu terug naar de jokergroep. Toen ze aankwamen was er weer een hele hoop gedans en gezang. Hierna konden we gaan voetballen. Wij trokken met zijn allen naar het voetbalplein. Er stonden heel wat mensen langs de kant te supporteren voor hun meisjesteam. De meisjes kwamen er allen aangelopen met een rode t-shirt en een zwart broekje. Tijdens hun opwarming kon je zien hoe sterk het groepsgevoel en hun trots was. Het ontroerde me toch weer, ik was dolgelukkig dat we mensen hadden gevonden die bereid waren om te voetballen. Hanne en ik konden echter niet de hele match meedoen aangezien we nog met de fiets onze zeer geliefde berg moesten beklimmen en voor het donker thuis moesten zijn. Nadien hoorde we dat het nul - nul was gebleven. Hier wil ik wel even vermelden dat de meisjes op blote voeten speelden omdat ze nog geen voetbalschoenen hebben. Ik vind het dan ook een prachtprestatie van hen. Ze hebben zich volledig gegeven en spelen echt als een team. Een dikke proficiat voor hen!
Toen wij eenmaal op onze berg waren was ons kaarsje wel uit. Aangezien we een supertoffe dag hadden beleefd waar we ons echt nuttig hadden kunnen maken vonden we dit zeker niet erg. Het was de vermoeidheid dubbel en dik waard.
De volgende dag vertrokken we iets later naar het project omdat we wisten dat de jokergroep mee zou doen in de klasjes en het sowieso al redelijk druk zou zijn in de klasjes. Je merkt wel een heel verschil als er een groep blanken aanwezig is. Ook weer volledig te begrijpen aangezien iedereen zijn best wil doen om een goede indruk te geven. We moesten nog wat geldzaken regelen met een aantal mensen en besloten om dit eerst te regelen voor we ons met de kindjes zouden bezighouden. Tijdens de pauze speelde ik frisbee met de kindjes en een leerkracht. We proberen het al enkele dagen aan de kindjes te leren. De eerste dag werd er nog zeer geregeld een frisbee tegen verschillende hoofden gegooid (één kind was echt een gevaar voor de gemeenschap als hij de frisbee gelijk nen halve zot naar iemand smeet) maar na een paar dagen oefenen was het niveau toch al wat hoger. Vooral de mannelijke leerkrachten vonden het heel leuk om met de frisbee te spelen. Enkele leerkrachten spelen geregeld met de kindjes mee op de speelplaats. Dit zal je niet snel zien bij ons. Ik heb elke dag wel subtiel moeten vragen wanneer de speeltijd om was zodat de leerkrachten niet vergaten om nog even terug naar de klas te gaan voor het eten. Als ik het vraag duurt het echter nooit lang voor ze allen terug in de klas zijn. Ik kan wel begrijpen dat ze dit al eens uit het oog verliezen. Velen onder hen zijn nog redelijk jong en hebben toch heel wat verantwoordelijkheden tov iemand gemiddeld van het westen. Als ze dan leuk aan het meespelen zijn, zich amuseren of even rustig zitten is de tijd snel uit het oog verloren.
Tijdens de middag gaf 1 van de leerkrachten ons een bord eten. Omdat we de vorige dagen mee hadden gegeten met de leerkrachten vroeg ik of zij niet zouden eten. De leerkracht zei me dat er niet genoeg was. Toen ik dit hoorde wou ik mijn bord teruggeven zodat zij het zouden kunnen opeten. De leerkracht zei me dat dit niet nodig was omdat de koks eten zouden bij maken. Hanne en ik vonden het een beetje raar dat er niet genoeg was gemaakt en niet veel later kwam de aap uit de mouw. Blijkbaar had de gemeenschap toch nog een maaltijd voorzien voor de groep van joker terwijl er toch redelijk duidelijk was doorgegeven dat dit niet hoefde. Deze maaltijd was een andere als het eten van de kindjes. Er zaten veel meer groenten bij en zelfs een stuk vlees, wat hier toch duur is. De leerkrachten zouden hier mee van eten. Toen ik dit zag was ik even om te ontploffen. Net voor ik dit te weten kwam had ik ook al gezien dat het kindje van de kok zich aan het volstoppen was met de overschot vanuit een pot. Toen een ander kindje (met een zeer dikke buik van een serieus voedingstekort) ook een beetje wou jaagde het kind van de kok de andere gewoon weg terwijl het eten toch wel voor al de kinderen bestemd zou moeten zijn. Aangezien we niet goed wisten hoe dit misverstand mogelijk was en we een sterk vermoeden hadden dat het verder kwam uit opportunistische redenen vroegen we aan de leerkracht die verantwoordelijk is voor de maaltijden hoe dit kwam. Hij zei dat hij zich vergist had en bood zijn excuses aan. Eerder deze week hadden we reeds kasbonnetjes gevraagd voor zijn aankopen. Het kasbonnetje van deze maaltijd hadden we nog steeds niet gehad terwijl hij de andere wel had binnengebracht. Aangezien ik het toch belangrijk vind om niets op te dringen en respect te hebben voor hun cultuur wist ik niet goed hoe ik hier mee moest omgaan. Ik was nog steeds redelijk boos, vooral omdat de leerkrachten nog gingen eten en volgens mij bewust niet hadden meegegeten met de kinderen. Ik wist ook dat het voor een Afrikaan niet gemakkelijk is als een jong meisje hem zou berispen. Daarom zei ik hem dat het kon gebeuren dat er fouten gemaakt worden maar dat we wel het rekeningetje wilden. Ik kon het toch niet laten om nog te vermelden dat ik het spijtig vond dat er geld naar deze maaltijd was gegaan dat beter voor de kinderen zou kunnen gebruikt worden, kinderen die toch meer behoefte hebben aan het vlees dan volwassenen. Na het gesprek zagen we dat de leerkrachten iets aan het bespreken waren terwijl ze geregeld onze richting uitkeken. We kunnen er naast zitten maar het ging vermoedelijk over het vlees. Ergens kan ik begrijpen dat ze proberen om kansen te benutten als deze zich voordoen maar aangezien ik deze week toch weer heel wat kindjes heb gezien die er ondervoed en ziek uitzagen en al heb gemerkt dat de leerkrachten veel eten nemen 's middags gaat mijn boosheid toch boven mijn begrip voor hun situatie. Het is niet altijd even gemakkelijk om dit te bespreken zonder bemoeierig over te komen. Het is dan ook zoeken op welke manier we dit het beste overbrengen en waar we iets van zullen zeggen en wat we beter laten passeren. Hier zullen we waarschijnlijk nog veel mee geconfronteerd worden, we zullen er alleszins uit leren, wat op zich weer positief is.
Na het eten vond er een hele ceremonie plaats ter afscheid van de jokergroep. Mister Mofolo gaf een uitgebreide speech waarbij het plezier op zijn gezicht stond te lezen. Echt vertederend. Mister Mofolo is de directeur van de CBO en vindt het heel belangrijk om iedereen het gepaste afscheid te geven. Na de ceremonie vertelde hij me hoeveel geluk ze hadden dat het project er gekomen was. Ik kon dit enkel bevestigen en vertelde hem wel dat ik heel wat inspanningen van de gemeenschap en leerkrachten zag om vooruit te komen. Ondanks het juist gebeurde voorval met het vlees kon ik dit gelukkig nog zien.
Na vijf dagen school keken Hanne en ik wel uit naar het weekend. Ondanks dat we dachten dat we niet echt veel hadden verzet deze week voelde we de vermoeidheid wel.
We besloten om op zaterdag Zomba te verkennen en zijn te voet naar het centrum gewandeld. Op een gegeven moment ontdekten we een markt. Op deze markt kon je echt alles kopen en moest er onderhandeld worden over de prijs. Een hele belevenis dus. We vinden dat we echte koopjes hadden gedaan en hebben weer voor een tijdje eten. Buiten het voedsel heb ik zelfs twee meter stof gekocht om het een paar kraampjes verder te laten fabriceren in een jurk. Dit alles voor ongeveer 1800 kwatcha, wat ongeveer tien euro is. Ik moet toegeven dat ik de jurk nog niet heb en pas woensdag moet ophalen maar ik vind het zeker het risico waard om eens te proberen. Jullie zullen misschien denken: waarvoor heeft dieje kleine janssens nu een jurk nodig? Awel ik zal menig man is stikjaloers maken. Richard, de allerliefste housekeeper van Mieke, woont hier ook met zijn gezinnetje en heeft ons uitgenodigd om volgende week mee naar een bruiloft te gaan. We waren eerst van zin om met de bus naar het malawimeer te gaan maar toen hij vroeg of we misschien iets anders te doen hadden hebben we deze trip onmiddellijk geschrapt. Je mag niet elke week mee naar een bruiloft. Dus als ik niet afgezet/in het zak gezet ben door de marktkramer en de jurk past (want de maten zijn wel heel snel en op een onconventionele manier genomen) dan kan ik op mijn paasbest mee. Ik merk dat de mensen hier ondanks de weinige middelen die ze hebben echt hun best doen om goed voor de dag te komen bij speciale gelegenheden dan vind ik dat wij dit ook wel mogen doen (zonder te overdrijven natuurlijk).
Ik ben net naar het lampje gewandeld om me van wat licht te voorzien en kom tot de conclusie dat ik nog steeds loop als een vrouwtje van tachtig jaar. Morgen gaan we terug een poging doen om de top van de berg te bereiken, hopelijk kan ik dan terug gewoon wandelen want anders zijn we volgende week nog niet terug! Ondanks de pijnlijke voeten en sommige moeilijker situaties besef ik ten volle dat ik veel geluk heb dat ik hier kan zijn. Momenteel vind ik het nog steeds een aanrader om even uit onze cultuur te stappen en te leren van anderen. We zullen zien of ik dit nog steeds vind na onze wandeltocht van morgen :)
groetjes,
Veerle